Wednesday, December 6, 2017

ඔළිද කෙළිය


ඔලිද තිබෙන්නේ කොයි කොයිදේසේ
ඔළිද තිබෙන්නේ බංගලි දේසේ
ගෙනත් සදන්නේ කොයි කොයි දේසේ
ගෙනත් සදන්නේ සිංහල දේසේ

ඔළිද වැපුරුවද බල කියි නෑනෝ
එක්පෙතිවෙච්චිද බලකියි නෑනෝ
දෙපෙතී වෙච්චිද බලකොයි නෑනො
තුන්පෙති වෙච්චිද  බලකොයි නෑනෝ

ඔළිද කෙළිය ඉතා ජනප්‍රිය ජන ක්‍රීඩාවකි.මේ ඔළිද කෙළිය කිරීමට දෙපාර්ශවයක් අවශ්‍ය වේ.මේ සදහාම සැකසූ ලීයෙන් නිමවූ ඔළිද පුවරුවක් තිබේ.එමෙන්ම රතු හා කළු පැහැති ඔළිද ඇටද මෙයට අවශ්‍යය.අතීතයේ සෑම නිවසකම පාහේ මේ පුවරුව හා ඔළිද ඇට දැකගත හැකිය.මෙය ඔළිද පෙත නමින්ද හදුන්වයි.ඇම්බැක්කේ දේවාලයේ කැටයමක් ලෙසටත් ඔළිද පුවරුව යොදා ගෙන තිබේ.මේ ඔළිද පෙතෙහි දෙපස වලවල් දෙකක් හා තවත් වලවල් දහ හතරක් තිබේ.මෙයට ඔළිද ඇට පනස් හයක් අවශ්‍ය වේ.
විශේෂයෙන්ම අවුරුදු කාලයේදී ඔළිද කෙළිය සුලබව දැකගත හැකි අතර විනෝදය සදහා ඕනෑම අවස්තාවක කිරීමට හැකි ගෘහස්ත ක්‍රීඩාවකි.

අත් බෙහෙත්




ඉතා අතීතයේ සිටම ගැමියන් සුළු රෝග සඳහා අත් බෙහෙත් හෙවත් ගොඩ බෙහෙත්  යොදා ගනී.මේවා වෛද්‍ය උපදෙස් වලින් තොරව සාදාගත හැකි අතර රෝහල් වලින් ප්‍රතිකාර ගන්නා මට්ටමට ඇති රෝග පවා අත් බෙහෙත් වලින් සරලවම සුව කර ගත හැකිය.
අත්බෙහෙත්,ගෘහ ඖෂධ,කැළෑ බෙහෙත් යනුවෙන් හදුන්වන මේ වෙදකම් ගොඩ වෙදකම් ලෙසද හදුන්වයි.මේවාට යොදා ගන්නා බෙහෙත් කැළෑවෙන් ගැමි ගෙවල් අවටින් සොයා ගත හැකි අතර මේ නිසා මේ අත්බෙහෙත් ගැමියාට ඉතා සමීපය.මේ අත් බෙහෙත් තමාගේ මිල මුදල්,කාලය ආදිය අපතේ නොයවා නිවසේදීම සාදාගත හැකි සරල වෙදකම්‍ ය.
විශේෂයෙන් වැටීම්,තැලීම්,සීරීම්,හොරි,දද,වණ,කුෂ්ඨ ආදියටත් පණු අමාරු,වාත වේදනා,හිසරදය ආදියට මේ අත් බෙහෙත් උපයෝගී වී තිබේ.

මේ එවැනි අත් බෙහෙත් කිහිපයකි.

  • තැල්මට
මාළු සඳහා යොදාගත් ගොරකා කෑල්ලක් තලා තැල්ම ඇති තැන බදින්න.

  • බිබිලි සහිත හමේ රෝග වලට 
කරපිංචා කොළ,එළකිරෙන් තම්බා ගෑම
  • දෙබර විසට
එළබටු ගසක් සම්පූර්නයෙන් තම්බා දුම් අල්ලන්න

  • ඉක්කාවට 
පෙරිම්කායම් පුච්ච්න විට එන දුම නාසයට උරන්න

  • අළුහම්වලට 
කොහොඹ කොළ,ගන්සූරිය,අමුකහ එකට කොටා අලුහම් මත අතුල්ලන්න
තෝර කොළ,අමු කහ එකට අඹරා ගාන්න

  • මූණේ ලප වලට 
ගොටුකොළ තැම්බීමෙන් එන වතුර මද රස්නය තිබියදීම මුහුණ සෝදන්න
සුදු සදුන් උරච්චි කර ගාන්න
කඩල පිට ,මී පැණි සමග එක් කර ගාන්න

  • ඇඟපත වේදනාවට 
කටුවැල් බටු,කොත්තමල්ලි තම්බා බොන්න 





Tuesday, December 5, 2017

කුළු නැටුම්



කුළු නැටුම්

ස්ත්‍රීන්ට ම  විශේෂ වූ නැටුම් අතර වඩාත් ජනප්‍රිය වූ නැටුම් විශේෂයක් ලෙස කුළු නැටුම් හැඳින්විය හැකිය. දේශීය ගැමි නැටුම් අතරින් වඩාත් ජනප්‍රිය නර්තනයක් ලෙස සලකන කුලු නැටුම,එක අතකින් ජීවන වෘත්තියටත්,තවත් අතකින් ගෘහස්ථ ක්‍රියාකාරකම්වලටත් සම්බන්ධ වී නිර්මාණය වුවකි.

මෙහි රංග භාණ්ඩය ලෙස කුල්ල යොදා ගනී.කෙසේ වෙතත් වී ගොවිතැන හා සම්බන්ධ කටයුතුවලදී කුල්ල යොදා ගන්නා අතර කමත් බස් වහරට අනුව එය හඳුන්වන්නේ "යතුර" නමැති පාරාභාෂික පදයෙනි.  බැත ගොඩ මතට සුළං පහර වදින සේ කුල්ල දෙපසට වනා කාටුව ඉවත් කිරීම ගොවීන් යොදාගන්නා සරල උපක්‍රමයකි.එමෙන්ම හාල් පොලා ගැනීමටද කුල්ල යොදාගනී.
මේ කුළු නැටුම් නැටීමේදී කවිද ගායනා කරයි.


            
වටත් සදිසි බටකොළ වියපු           වල්ලියේ 
මටත් බලන්නට සව්දම්               ගැසිල්ලියේ
මෙරට ළඳුන් කුලු සරඹෙට           ලවුල්ලියේ
පැරකුම් රජුගේ දුව නවරත්න          වල්ලියේ

ජනකවි





ජනයා තම කාර්යය කරන අතර වෙහෙස මහන්සිය නිවා ගැනීමට ජන කවි ගායනා කර තිබේ.නමුත් ඇතැම් අවස්තාවල තම අදහස් අනෙක් කෙනාට දැනවීම සදහා ජන කවි යොදා ගෙන තිබේ.එමගින් මනා සන්නිවේදනයක්  ඇති කිරීමට සමත් ව තිබේ.
මේ එයට කදිම නිදසුනකි.



අල්ලාගෙන නෙරිය අතකින් කිම්ද නගෝ

වසාගෙන දෙතන අතකින් කිමද නගෝ

හිම්යෙකු නැති ගමන් තනි මග කිමද නගෝ

අම්බලමේ ඉදලා අපි යම්ද නගෝ


මෙයට ලැබෙන  ප්‍රතිචාරය විනීතවත් ආචාරශීලී එකකි.


අල්ලාගෙන නෙරිය මඩ තැවරෙන හින්දා

වසාගෙන දෙතන බිළිදුගෙ කිරි හන්දා

බාල මස්සිනා පස්සෙන් එන හින්දා

යන්නම් අයියන්ඩි ගම රට දුර හන්දා


මෙලෙස ජනයා අතර ජන කවි පදනම් කරගෙන සන්නිවේදනය සිදුවිය. මේ අනුව තම සිතැඟි කවිය නමැති මාධ්‍ය තුළින්, අපුර්වත්වයකින් ඉදිරිපත් කළ අතර ඊට පාළුව, පාඩුව, දුක, වේදනාව, බිය, පමණක්‌ නොව සතුට ආදී හැඟීම් හදවතින් හදවතට සන්නිවේදනය වන්නට ඉඩ හැරියේ, වරෙක මඳ සිසිල් සුළඟක්‌, පොද වැස්‌සක්‌, ප්‍රචණ්‌ඩ කුණාටුවක්‌, මුරුගසන් වර්ෂාවක්‌, මෙන්ම පරමාදර්ශයන් එක්‌කාසු කළ ජීවන දහමක්‌ මෙන්ම මනුෂ්‍යයාට ශක්‌තිය, ධෛර්යය, ශාන්තිය මෙන්ම උපේක්‌ෂාව ද ගෙනහැර දක්‌වමිනි.

මම කුකුළා






ජන කතා අතර අන්දරේගේ කතා ඉතා විශේෂ තැනක් ගන්නා තර වයස් භේදයකින් තොරව ලොකු,කුඩා සියළු දෙනා ජන කතා ඇසීමට කැමතිය.රජගෙදර කවටයා වූ අන්දරේගේ කතා රාශියක් තිබෙන අතර පහත ඇත්තේ ඉන් එකකි.

 හැමදාම අන්දරේගේ කවටකම් නිසා අපහසුවට පත්වන අදිකාරම්වරු මේ අන්දරේ පරදවන්නට රහසින් කථා කර ගත්තෝය.

අපි අන්දරේ සමග ගඟට නාන්නට යමු... එක් එක්කෙනා එක් කුකුළු බිජුවක් සඟවා ගෙන යමු. පස්සෙ නාන අතරෙ , තරගයට දිය යට ගොස් කුකුළු බිත්තරයක් ගෙනෙන්නට කතිකා කරගමු...
                                                    
කතා කර ගත් පරිදි මොවුන් අන්දරේට නාන්නට යමු... යි කී කල, අන්දරේ ද හොඳයි... කියා පිටත් විය. සියල්ලෝම ගොස් ස්නානය සඳහා ගඟට බැස්සෝය.

දිය යට ගොස් කුකුළු බිජුවක් ගෙනෙන්නට පුළුවන් කාට ද ?” යි මහ අදිකාරම් තුමා විමසා සිටියේය.
මට පුළුවන්... මට පුළුවන්... කියා අනෙක් අදිකාරම්වරු සියල්ලෝම කීහ.

ඔවුන්ගේ ප්‍රයෝගය නොදැන අන්දරේ
                          මටත් පුළුවනි…” යි කීය.

සියල්ලෝම දිය යට ගොස් යලි උඩ මතු වූහ. අදිකාරම්වරු අත් දික් කොට කුකුළු බිත්තර පෙන්නුවෝය. එවිට අන්දරේට ඔවුන්ගේ ප්‍රයෝගය තේරුණේය.


කුකුළෙකු අත්තටු ගසන්නා සේ, හේ අත් දෙක දියෙහි ගසා
 කුක්කු කූ කූ... කවුරුත් කිකිළියෝ ! මම පමණයි කුකුළා...!!!
යනුවෙන් කීය.

අදිකාරම්වරු මහත් ලැජ්ජාවට පැමිණියත් ඔවුහු ඒ බැව් නොහඟවා, මහත් කොට සිනාසුනෝය.

සොකරි






සොකරි නාටකය වනාහි උඩරට නර්තන සම්ප්‍රදාය හා බැදුණු ගැමි නාටකයකි. මාතල,හගුරන්කෙත,වන්නිය,බදුල්ල ආදි ප්‍රදේශ පුරා ව්‍යාප්ත ව තිබෙන මේ නාටකයේ ප්‍රධාන චරිත දෙක ලෙස සොකරි හා ගුරුහාමි හැදින්විය හැකිය.

සොකරි නාටකයට සොකරි කතාව මූලාශ්‍ර  වේ.
මෙහි සොකරි හා ගුරුහාමි යන අඹු සැමියන් , පරයා නැමැති සේවකයා ද සමග ඉන්දියාවේ කාසි දේශයේ සිට මෙරටට පැමිණෙන්නේ ජීවිකාවක් සොයා ගැනීමට ය.පසුව තඹරාවිට ගමේ වෙදරාළ ඹවුන්ට ඉඩම් කැබැල්ලක් දෙයි.එහි ගෙයක් සාදාගෙන සිටින අතර ගුරුහාමිගේ කකුල බල්ලෙක් සපා කයි.ඔහුට වෙදකම් කිරීමට පැමිණි වෙදරාළ සමග සොකරිය පලා යයි. පසුව සියල්ල සමාදාන වෙයි.
මේ කතා පුවත ප්‍රදේශයෙන් ප්‍රදේශයට වෙනස් වේ.
මේ සොකරි නාටකය කෘෂිකර්මික ජීවිතයක් ගත කරන ගැමියාට සැහැල්ලුවක් ,විනෝදයක් ලබා දේ.

මෙහිදී සොකරි නාටකයට කවි ගායනා කරයි.

සොකරිය සබයට එන ආකාරය කවියෙන් මෙසේ කියාපායි.

සොකරී එන්නී සබයෙන් අවසර ගන්නී
නැටුම් නටන්නි තාලෙට පාද තබන්නී
පද අල්ලන්නී පියයුරු ලැම සොලවන්නී
කැඩපත ගන්නී සැනකින් මුහුණ බලන්නී

වී කෙටීම සම්බන්ධයෙන් මෙසේ පවසයි.


සොකරි කොටන්නේ කාගේ වියක්දෝ
නෙකෙටි තියෙන්නේ මේරු ගලක්දෝ
නොපෙපි තොයෙන්නේ මානෙල් මලක්දෝ
ගුරුව නොඑන්නේ කාගේ බසක්දෝ


ගුරුහාමි ගැන මෙසේ කවියෙන් කියයි.

දේසේ සිට ආ ඒ ගුරු මහල්ලා
දියට යන්න ලැබූ ගෙඩියක් එල්ලා
තබරාවිට වෙදරාළගේ බල්ලා
ගුරුවගේ කකුලේ කාපි බොලල්ලා

මෙලෙස නාට්‍ය රසය කවියෙන් වැඩි වී තිබේ.

Monday, December 4, 2017

රබන් නැටුම




 "එකැස් බෙරය"ලෙස අතීතයේ සිටම දේශීය වාදන භාණ්ඩ අතර ජනප්‍රියව පවතින රබාන රංග භාණ්ඩයක් ලෙස යොදා ගනිමින් ඉදිරිපත් කරන විනෝදාස්වාදය අරමුණු කරගත් නර්තනාංගයක් ලෙස රබන් නැටුම හදුන්වා දිය හැකිය.
මහනුවර රාජ සභාවේ කවිකාර මඩුවට අයත් නර්තන ඉලංගමෙහි රබන් නර්තනය පැවති බවට සාධක ඇත.රබන් වර්ග රාශියක් තිබුනත් අත් රබාන සහ කරකවන රබාන නර්තන කාර්යයදී රංග භාණ්ඩ ලෙස යොදා ගනී.මේ නර්තනය විලම්භ ලය හා මධ්‍ය ලය වේගයන් අනුව සිදු කරන අතර,ලාස්‍ය චලනයන්ගෙන් සමන්විතය.
මෙම නර්තනය ස්ත්‍රී හා පුරුෂ යන දෙපාර්ශවයම සිදු කරයි.ස්ත්‍රී රංගවස්ත්‍ර නිර්මාණය වන්නේ සැට්ටය හා රෙද්ද යොදා ගෙනය.පුරුෂ පාර්ශවය රංග වස්ත්‍ර සඳහා යටි කයට දෝතියට සමාන කෙටි ඇදුමක් යොදා ගනී.උඩුකයට එක් උරයක් හරහා වැටෙන පරිදි පටියක් හා දෙඅතේ බාහු සඳහා වළල්ලක් යොදා ගනී.නමුත් මේ ඇදුම් නර්තන නිර්මාණ කරුවන් වෙනස් කරන අතර මුල් ආකaතිය ඉහත අයුරින් වේ.
රබන් නැටුම් සාමූහික නර්තන වන අතර ඇතැම්අවස්තා වල කාන්තා නර්තනයක් ලෙසද තවත් විටෙක මිශ්‍ර නර්තන අංගයක් ලෙස ද රඟ දක්වයි.
මේ අත් රබන් නර්තන සඳහා රබන් කරකැවීම සිදු කරයි.උඩරට නර්තන සම්ප්‍රදායට අනුව කෙරෙන රබන් කරකැවීමේදී ඒකල නර්තනාංගයක් ලෙස ද ඉදිරිපත් කරන අවස්ථා දක්නට ඇත.රබන් කරකැවීමේදී ඒ සඳහා විශේෂයෙන් සකස් කළ වට්ටුවක් මත අකණ්ඩව චලනය වන රබන් පහක් හෝ හතරක් සමබර කර ගෙන නැටීම විශේෂ දක්ෂතාවයකි.
පහතරට සාම්ප්‍රදායික රබන් කරකවන්නන් රිටි මත තබා ස්ර්පිලාකාර ලෙස කරකැවෙන රිටෙහි අග කෙළවර රබාන තබා අපූරු සුන්දරත්වයක් මතු වන සේ රබාන කරකැවීමෙහි යෙදේ.මෙවැනි රබන් නැටුම් පෙරහැරවල,ආගමික උත්සව වල දැකගත හැකිය.


රබන් නැටුම් නර්තනයේදී රබන් කවි ගායනා කරනු ලබයි.

අතකට ගෙන රබන් පොඩිය ගසති දිසි                   රුවින් 
ගත පිට බද සොලවා සිසි සිලි නද                        කරමින්
සිතකට වත් නොගෙන නටති විදුලිය                   විලසින් 
අහසට දමමින් අල්ලා රබාන                              දෝතින් 


අත පිට ගෙන කරකවනා සදමල්  පෙති                සේමා 
උඩු යටි කුරු කර දගරය රිටි මුදුනේ                      පැමා
ඉස මුදුනින් අහසට විසි කර අල්ලන                    සේමා
සිත අලවන රබන් නැටුම් දුටුවෙද සකි             මෙහෙමා  




ටීකා සීපද

අපේ ජන කවි අතර ටීකා සීපද නම් විශේෂයක් වේ.
හුදෙක් හාස්‍ය රසය ඉස්මතුවන මේ ගායනා විශේෂයෙන් පිරිමින් විසින් සිදු කළ අතර මෙයින් විනෝදයක් ජනිත වේ.මෙය සිංහලයේ රැප් කවිය නමින් ද හදුන්වයි.

හෙමින් හෙමින් මම ගේකට…යන කලට...
තවද ඌරන් සාවුන් වෙඩි තියන්න වල පාරක් දිගේ කිට්ටු කරගෙන යන්නා වාගේ

හෙමින් හෙමින් මම ගේකට…යන කලට
 
තවද අත්තා, මුත්තා,පනත්තා,කිත්තා,කිරිකිත්තා,සෝඬියා,පාඬියා කාලේ මහා උස් කුණාටු පොල් ගසකින් ගෙඩි පනහක් හැටක් කඩන්නා සේ

එකෙක් ඇවිත් දුන්නයි මගේ…පිට මැදට
 
තවද නැන්දා මාමාලගේ ගෙදර ගොස් හොඳ බතක් මාලුවක් කෑවා සේ

ඒ ගුටි කකා මම පිටවි…යනකලට
 
තවද නැන්දා මාමා හූරා නෑනා කෙනෙක් එක්ක සංතෝස වේලාවකදී කොක් හඬලා සිනාසෙන්නාක් මෙන්

මංම මටම ඉලඇට නැත…සිනාවට

ගද්‍ය වැනි කොටසකින්ද  සිවු පද රීතියට වූ කොටසකින්ද සැදුනු ටීකා සීපද හාස්‍ය රසය ඉස්මතු කරයි.මෙය ටීකා වලටම විශේෂ වූ ගායනා ක්‍රමයකි.මේ තවත් එවැනි ටීකාවකි.

කජු වාරයක් ද, කොස් වාරයක් ද, දෙල් වාරයක් ද,
අඹ, රඹුටන්, මොර, හිඹටු වාරයක් ද, මොන හත්වලාවක වාරයක් ද කියන්න මම දන්නෙ නෑ

වාරේ කුරුඳු අරගෙන මම යන කලට

අලින් ගිය පාරක් ද, කොටින් ගිය පාරක් ද, මුවන් ගිය පාරක් ද, ගෝනුන් ගිය පාරක් ද,
නයින්, පොළඟුන්, පිඹුරන් ගිය පාරක් ද, මොන විදියේ පාරක් ද කියන්න මම දන්නෙ නෑ

පාරේ වැරදිලා ගියෙ කටුගස්තොටට

රත්තරන් මාලයක් ද, රිදී මාලයක් ද, තඹ මාලයක් ද, පිත්තල මාලයක් ද,
මුතු, මැණික්, වෛරෝඩි බැඳපු මාලයක් ද, මොන කෙහෙල් මල් මාලයක් ද කියන්න මම දන්නෙ නෑ

මාලේ පළඳාපු අඟනක් එගොඩ සිට

තාත්තගෙන් ආ නෑ කමක් ද, මුත්තාගෙන් ආ නෑ කමක් ද, නත්තගෙන් ආ නෑ කමක් ද, පනත්තගෙන් ආ නෑ කමක් ද,
 කිත්තගෙන්, කිරි කිත්තගෙන්, කිරි කෑ මුත්තගෙන් ආ නෑ කමක් ද කියන්න මම දන්නෙ නෑ

හුරේ ඔරුව පැදපන් කීය එගොඩට
වාරේ කුරුඳු අරගෙන   මම යන කලට
පාරේ වැරදිලා ගියෙ    කටුගස්තොටට
මාලේ පළඳාපු අඟනක්  එගොඩ  සිට
හුරේ ඔරුව පැදපන් කීය     එගොඩට

Sunday, November 26, 2017

තුන් තේරවිලි

1.රේප වතුර =
රේප නම් කොම්බු,
වතුර නම් ජලය
කොම්බු ජලය- ජම්බු කොලය

2.කෙළවර හප හපා =
කෙළවර නම් කොණ,
හප හපා නම් කකා
කොණ කකා- කණ කොකා

3.අහුර හුම් හුම් =
අහුර නම් පිඩ
හුම් හුම් නම් බස්සා
පිඩ බස්සා- බඩ පිස්සා

4.වග රිද්මය =
වග නම් කරුණ
රිද්මය නම් තාලය
කරුණ තාලය- තරුණ කාලය

5.වස මැහි=
වස නම් වස
මැහි නම් මැස්ස
වහ මැස්ස - මහ වැස්ස

6.පිළිකුල් කකුල=
පිළිකුල් නම් ජරා
කකුල නම් පය
ජරා පය- පරාජය

7.පොළොව පැත්ත=
පොළොව නම් මිහි
පැත්ත නම් මිට
මිහිපිට-පිහිමිට

8.කාලය පැවරීම=
කාලය නම් කල්
පැවරීම නම් දෙනවා
කල් දෙනවා-දෙල් කනවා

9.වගේ වෙල=
වගේ නම් වැනි
වෙල නම් වෙල්
වැනිවෙල්-වෙනිවැල්

10.උදරයේ අසිපත් =
උදරයේ නම් බඩේ
අසිපත් නම් කඩු
බඩේ කඩු- කඩේ බඩු